Cập nhật vào 26/06
Trong thời kỳ phong kiến, chỉ có tầng lớp vua chúa mới được ăn bưởi Đoan Hùng. Vì thế mà loại quả này được mệnh danh là “bưởi tiến vua”. Sở dĩ bởi vì vậy là do bưởi Đoan Hùng có vị ngon, thơm, ngọt mà không một loại bưởi nào có thể vượt qua nó. Tìm hiểu về đặc sản bưởi Đoan Hùng Phú Thọ cùng Hoa quả Thanh Hà nhé!
Nguồn gốc, đặc điểm của bưởi Đoan Hùng
Nguồn gốc:
Đoan Hùng là một huyện miền núi nằm phía Bắc của tỉnh Phú Thọ, là cửa ngõ của 4 tỉnh: Hà Giang, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, cách trung tâm thành phố Việt Trì 56 km về phía Tây Bắc. Cây bưởi đã được trồng ở Đoan Hùng qua nhiều thế hệ và nổi tiếng với hương vị thơm ngon, ngọt và mát.
Đặc biệt là 2 giống bưởi quý (bưởi Sửu và bưởi Bằng Luân) được trồng tập trung chủ yếu ở xã Chí Đám và xã Bằng Luân. Từ xưa, bưởi Đoan Hùng đã nổi tiếng cả nước và được ưa chuộng nhờ chất lượng, đặc biệt được hình thành bởi các điều kiện về tự nhiên và bí quyết chăm sóc của con người Đoan Hùng.
Hiện nay, bưởi Đoan Hùng được trồng tại xã Đông Khê, Bằng Luân, Nghinh Xuyên, Hùng Quan, Quế Lâm, Phương Trung, Minh Lương, Vân Du, Chí Đám, Tây Cốc, Phong Phú, Bằng Doãn, Hữu Đô, Phúc Lai, Ngọc Quan, Ca Đình thuộc huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ nước ta.
Đặc điểm:
Bưởi Đoan Hùng là giống bưởi cổ nhất. Truyền qua nhiều đời, và cây tổ hiện nay có tuổi đời hơn 100 năm. To lớn như cây cổ thụ và được dùng để chiết cành nhân giống các thế hệ bưởi tiếp theo. Đây phải là loại cây trồng lâu năm, có quả hình cầu dẹt, quả chưa đầy 1 kg, chín màu vàng sáng, vỏ hơi héo, cùi mỏng, múi ráo, tôm mọng nước, màu trắng ngà, đặc trưng bởi hương vị thơm, ngon, ngọt, mát. Giống bưởi đặc sản của Phú Thọ còn quý ở chỗ, có thể bảo quản được vài tháng đến nửa năm, khi bổ ra, ăn vẫn ngọt, ngon như thường!
Các loại bưởi Đoan Hùng
Bưởi Đoan Hùng có 2 giống bưởi ngon nhất, đó là bưởi Bằng Luân và bưởi Sửu Chí Đám.
Bưởi Bằng Luân có cách đây 200 đến 300 năm, là giống có nhiều nhất ở Đoan Hùng, trồng chủ yếu ở xã Bằng Luân và Quế Lâm. Chất lượng bưởi ở cả hai xã đồng đều. Bưởi Bằng Luân có dạng lá nhỏ, quả nhỏ có hình cầu dẹt hoặc dạng hình lá to, quả to, tròn đều. Khi chín có màu vàng rơm, màu thịt quả trắng, trục quả đặc, dễ tách múi, tép mềm mọng nước có màu trắng xanh, ngọt đậm, vị thơm.
Bưởi Sửu Chí Đám phát triển phù hợp trên đất phù sa sông Lô, sông Chảy. Giống bưởi này được nhân dân xã Chí Đám nhân ra từ cây bưởi ngon của nhà lão nông có tên là Sửu cách đây trên 200 năm. Từ đó, tên ông được đặt cho giống bưởi này. Bưởi Sửu sau 5 năm trồng cho quả có chất lượng tốt, cây 15 tuổi có năng suất từ 100 – 150 quả, bảo quản sau 5 – 6 tháng vẫn giữ được chất lượng tốt.
Vì sao bưởi Đoan Hùng lại khác biệt so với những loại bưởi khác?
Nếu so sánh các loại bưởi Diễn, bưởi Đoan Hùng, bưởi Năm Roi, bưởi Da Xanh… với nhau thì rất khó để nói bưởi nào ngon hơn. Bởi lẽ, mỗi người lại có một khẩu vị khác nhau, mỗi loại bưởi lại có một đặc điểm riêng biệt. Nếu như bưởi Năm Roi có vị ngọt xen lẫn chua dịu, dễ ăn thì bưởi Diễn lại có vị ngọt đậm và hậu vị hơi te te đầu lưỡi (ăn bưởi xong rồi uống nước trà ngon thì càng tuyệt), ngọt đậm khi mới ăn nhưng ăn xong có cảm giác hơi đăng đắng trong họng. Riêng với bưởi Đoan Hùng thì lại có vị ngọt thanh, mát dịu nhẹ nhàng và thơm nước thơm vỏ, ăn xong một lúc vẫn giữ được hậu vị trong miệng.
Sự khác biệt giữa bưởi Đoan Hùng với các loại bưởi khác chính là ở chỗ khi ăn thấy vị ngọt nhẹ, không ngọt lừ nhưng ăn xong lại thấy dễ chịu, thơm mát và để lại hậu vị trong miệng. Do đó bưởi Đoan Hùng có thể ăn cả 5, 6 quả mà không bị ngán như các giống bưởi khác. Vị thanh tao, không gây ngán và mùi thơm chính là lý do bưởi Đoan Hùng được chọn để tiến vua.
Ngoài ra, một điểm đặc biệt nữa của loại quả này là chúng được trồng trên những gò đất, đồi cao và đất nhiều sỏi đá. Một cây bưởi Đoan Hùng ra quả ngon phải đủ “già”, giống bưởi Sửu ở Chí Đám cần ít nhất 14-15 năm nhưng chưa là gì so với bưởi Bằng Luân ở Đại Minh, cần khoảng 30-40 năm (bưởi nửa đời) ăn mới ngọt và ngon.
Làm thế nào để mua được bưởi Đoan Hùng chính hãng?
Mặc dù có nhiều người đến tận Đoan Hùng để mua bưởi nhưng không phải ai cũng mua được bưởi Đoan Hùng chính gốc. Bởi lẽ, số lượng bưởi được trồng ra thường rất ít, do đó, các đại lý thường thu mua cả vườn ngay từ khi ra quả. Bên cạnh đó, không phải người nào ở Đoan Hùng cũng biết bưởi nhà nào là bưởi chính gốc nên việc chọn mua cũng không hề dễ dàng.
Muốn chọn được một quả bưởi Đoan Hùng ngon, bạn cần biết 2 yếu tố liên quan:
- Giống bưởi thuần chủng: tức cây trồng tại đúng 2 xã Chí Đám hoặc xã Đại Minh
- Cây có tuổi đời ít nhất 10 năm trở lên.
- Ngoài ra, để ngon hẳn thì phải để thêm một vài tháng sau khi mới hái. Đến khi vỏ nhăn nheo, xấu xí mới là lúc thưởng thức tuyệt vời nhất.
Tham khảo thêm bài viết: Kinh nghiệm chọn mua bưởi Đoan Hùng đúng chuẩn để có thêm kinh nghiệm chọn mua loại bưởi này.
Nên mua bưởi Đoan Hùng ở đâu?
Chính vì bưởi Đoan Hùng được đánh giá là ngon hơn so với các loại bưởi khác nên giá thành của nó cũng có sự chênh lệch hơn hẳn. Lợi dụng điều đó, những người bán hàng thường trộn bưởi Đoan Hùng với những quả bưởi trồng từ cây non hoặc những giống bưởi khác để thu được lợi nhuận cao. Chính vì vậy, để mua được bưởi Đoan Hùng ngon, ngoài việc biết cách chọn bưởi thì nên tìm đến những cửa hàng đáng tin cậy để mua. Bạn nên tìm đến các xã trong huyện để trực tiếp mua bưởi tại vườn nhé!
Bưởi Đoan Hùng ngon là khi để bưởi 1 – 2 tháng sau khi hạ bưởi. Do đó nhìn vỏ, nhìn mã bưởi sẽ làm nhiều người thất vọng bởi trong suy nghĩ bưởi tiến vua phải lung linh lắm, đẹp lắm. Nhưng thực tế bưởi khi bán ra nhìn rất nhăn nheo, héo khô, xấu xí.
Bạn có thể tham khảo ngay cách bảo quản bưởi Đoan Hùng để quả để được lâu.
Bưởi Đoan Hùng mới nhìn thấy nhỏ, xấu như hỏng mà giá thì cao nên thực sự chỉ phù hợp với các gia đình có điều kiện. Khi cầm trên tay quả bưởi bé xíu, ăn chẳng được là bao mà lại nhăn nheo, mua mất mấy chục nghìn sẽ làm người mới mua lần đầu thấy e ngại. Tuy nhiên bên trong lại là những tép bưởi rất tươi ngon, thực sự xứng đáng là bưởi để tiến vua. Nếu dư giả về kinh tế thì ít nhất một lần trong đời, bạn nên thưởng thức giống bưởi qúy tộc này bởi không mấy khi chúng ta có thể mua được bưởi chính gốc một cách dễ dàng.
