Cập nhật vào 14/01
Yên Bái ngoài nét đặc trưng là các ruộng bậc thang trùng điệp thì còn là nơi có các loại hoa quả đặc sản được nhiều người biết đến.
Yên Bái là một tỉnh miền núi nằm ở phía Bắc của đất nước. Ở đây ngoài đồi núi trùng điệp, những ruộng bậc thang ẩn nấp trong mây làm say lòng biết bao người thì còn được biết đến với những loại hoa quả đặc sản hấp dẫn. Do khí hậu đặc trưng của miền núi phía bắc mùa đông lạnh giá, nên cây trái ở đây tuy không quá phong phú và đa dạng như những vùng đất khác nhưng vẫn đủ để lại dấu ấn bởi hương vị tuyệt vời.
Mận tam hoa Mù Cang Chải
Mận tam hoa là loại đặc sản trái cây của Miền Bắc. Thường vào đầu tháng 5 âm lịch, mận chín và bắt đầu mùa thu hái. Mận tam hoa Mù Cang Chải quả to, màu đỏ, thịt bên trong hồng tươi, ngoài phủ một lớp phấn trắng mịn.
Ở nước ta vốn đã rất nổi tiếng với mận tam hoa Bắc Hà, Lào Cai nhưng có lẽ nhiều người dân Yên Bái dù đi xa vẫn khó có thể quên cái vị đậm, chua nhưng không gắt, hơi giòn và rất ngon của mận tam hoa Mù Cang Chải.
Những cây mận tam hoa chín đỏ khi vào vụ
Cây mận tam hoa là niềm tự hào của người dân vùng núi Mù Cang Chải, Yên Bái. Trước khi đậu quả, những cây mận nở hoa trắng ngần khắp các bản làng tạo nên cảnh đẹp rất thơ mộng. Vì thế nơi này mới mệnh danh “cao nguyên trắng” của vùng núi phía Bắc mỗi khi mùa xuân về.
Mận tam hoa được trồng trên sườn đồi, mọc kín những đồng bằng nhỏ kẹp giữa núi và cả trong vườn nhà. Ở đây, hầu như gia đình nào cũng trồng mận quanh nhà. Tới đây vào mùa mận, bạn có thể với tay hái những quả mận chín và to nhất, đưa lên miệng và cảm nhận hương vị chua nhẹ mà ngọt dịu của nó. Quả mận tam hoa khi chín có màu hồng tím, vỏ dày dễ vận chuyển xa, ăn giòn, ngọt hơn mận hậu vùng núi Tây Bắc vỏ xanh hoặc mận đỏ Tả Van, Sa Pa.
Táo mèo Tú Lệ
Trong các vùng có táo mèo ở Việt Nam thì táo mèo Yên Bái là ngon nhất, mà trong Yên Bái thì táo mèo Tú Lệ là loại ngon nhất. Điều thú vị là cây táo mèo hoàn toàn mọc tự nhiên, không ai trồng cả, cây mọc khắp mọi nơi trong xã.
Táo mèo ăn có vị chát, thường phơi khô rồi dùng để ngâm rượu có công dụng chữa bệnh rất tốt như điều trị các chứng rối loạn tiêu hóa do ăn nhiều thịt, dầu mỡ, trẻ em uống sữa không tiêu; ngừa đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, béo phì, viêm cầu thận cấp và mãn tính. Những trái táo mèo vàng ươm, mang về rửa sạch, ngâm cùng với rượu nếp sẽ cho ra thứ rượu táo mèo thơm dịu, càng uống càng ngọt càng say.
Sơn Tra – tên gọi trong Đông y của táo Mèo – có thể chia làm nhiều loại. Một loại quả nhỏ xinh xinh như quả mận, màu hơi vàng hoặc ửng đỏ, ra quả rải rác từ đầu vụ đến cuối vụ. Loại này thì Lạng Sơn, Sơn La, Yên Bái… đều có, chủ yếu để phục vụ khách du lịch mua về làm quà. Một loại nữa quả nhỉnh hơn ngón tay cái, màu xanh hơi ngả trắng, trông cứng đơ, khô đét và xấu xí, nhưng thực chất lại là thứ nguyên liệu tốt nhất để cắt miếng, phơi khô, làm thành vị thuốc Sơn Tra. Loại táo Mèo này hầu như chỉ có ở vùng núi đá Mù Cang Chải, thu hoạch hơi muộn hơn một chút, số lượng cũng không nhiều.
Táo mèo thường được người vung xuôi săn đón để ngâm rượu
Cũng số lượng ít như thế là một loại táo Mèo quả to như quả lê, trông rất mọng nước và thơm phức, chỉ có vào đúng vụ tháng 9 dương lịch và ở vùng núi đất Nghĩa Lộ (Yên Bái). Với loại táo Mèo này, đừng “tham” quả to, quả đẹp. Hãy cứ lựa những quả nhỏ, quả có sâu vì đây mới thực là những quả táo chín thơm và ngọt. Loại táo mèo này mà ngâm rượu thì “khỏi nói”, vì có nhiều vị chua, vị chát và mùi thơm đặc trưng.
Sinh trưởng ở nơi có nền nhiệt độ đặc biệt – mùa hè nóng và nắng ảnh hưởng của gió Lào, mùa đông chịu ảnh hưởng của giá lạnh vùng cao – nên táo mèo được kết tinh từ hương của rừng, ngấm đẫm gió ngàn, hấp thụ khí đất, khí trời và nắng gió vùng cao, là loại quả “sạch 100”.
Bưởi Đại Minh
Bưởi Đại Minh (Yên Bình, Yên Bái) là giống bưởi ngon nổi tiếng, sánh ngang với bưởi Năm Roi, Phúc Trạch, bưởi Diễn, bưởi Thanh Trà… cùng vùng bưởi Đoan Hùng tạo thành vùng quả đặc sản khu vực miền núi phía Bắc.
Khi bổ ra, bưởi có mùi thơm thoang thoảng, múi róc, mọng nước. Chỉ cần ăn một múi, cũng cảm nhận được cái vị ngọt mát, thơm dịu của bưởi và cái vị đậm đà của làng quê.
Bưởi Đại Minh ngon có tiếng, từ lâu đã trở thành đặc sản của vùng quê này và là niềm tự hào của người dân Yên Bái.
Cam Văn Chấn
Cam Văn Chấn có vỏ ngoài mỏng và đẹp, để được lâu; bên trong quả cam có tỷ lệ xơ thấp, nhiều nước, ít hạt, mùi thơm ngọt.
Bắt đầu vào đầu đông, trong các vườn, triền đồi từ Cát Thịnh, thị trấn Trần Phú đến Thượng Bằng La của huyện Văn Chấn (Yên Bái) vàng rực một màu cam chín.
Nhiều người biết đến Văn Chấn không chỉ với những cây chè cổ thụ Suối Giàng, những bãi tắm nước nóng tuyệt đẹp… mà Văn Chấn còn nổi tiếng với những vườn cam rộng lớn ở thị trấn Nông trường Trần Phú.
Những trái cam chín vàng thơm ngọt
Nhãn Văn Chấn
Vốn được thiên nhiên ưu đãi về vị trí địa lý lẫn điều kiện tự nhiên, Yên Bái thuận lợi phát triển các loiaj cây ăn quả. Một trong những đặc sản trái ngọt phải nhắc đến là nhãn Văn Chấn.
Những cánh rừng bạt ngàn cây nhãn được trồng thuần tự nhiên không theo bất cứ phương pháp hóa học nào nên rất được du khách ưa chuộng. Kỳ lạ thay thứ nhãn này lại sai quả và mỗi năm đều cho quả trĩu cành. Thứ nhãn vùng cao ngọt lịm, thơm ngây ngất lòng người. Mà đâu chỉ có mỗi người, mùi hương này còn thu hút những con ong thợ chuyên hút mật. Mật ong từ nhãn Văn Chấn sậm màu như hổ phách và thơm mùi nhãn đặc trưng.
Để có được thứ mật từ nhãn nức danh này không thể không kể đến sự công phu của người lấy mật. Và phải là một người thật khéo tay mới có thể quay thật nhẹ nhưng đều và nhanh để mật ong được lấy sạch mà không lẫn sáp ong.
Rồi năm nào cũng vậy khi ngày mùa tháng 4 oi ả về người ta lại nôn nao mơ những cành hoa nhãn chi chít trắng xóa. Đó như báo hiệu cho một vụ nhãn bội thu và những túi mật ong đầy ắp cũng sắp về.
Vùng đất Yên Bái với những cảnh đẹp mê đắm lòng người lại còn ưu ái cho nơi đây những loại quả đặc sản ngon lành theo mùa. Vì vậy bạn đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức những loại hoa quả ngon của vùng đất này khi đến đây nhé.
Nếu bạn yêu thích những cung đường tây bắc, bạn cũng không nên bỏ lỡ những loại hoa quả khác tại khu vực này:
