Cập nhật vào 14/01
Hà Giang – mảnh đất địa đầu của Tổ Quốc, nơi có rất nhiều vườn hoa quả thơm ngon mà bất cứ ai khi đặt chân đến cũng muốn mua về làm quà cho người thân.
Hà Giang được thiên nhiên ưu đãi về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng nên các loại trái cây phát triển rất tốt. Dọc đường lên vùng cao, du khách sẽ bị ấn tượng, bị mê hoặc bởi bạt ngàn những thùng, sọt, mẹt đào rừng, mơ chua, lê đường, lê mắc cọp, mận hậu, mận tam hoa chín đỏ rực vô cùng bắt mắt.
1. Mận đỏ
Đến Hà Giang, đi sâu vào trong bản bạn sẽ bắt gặp những vườn mận chín đỏ như hàng vạn ánh đuốc nổi bật giữa rừng xanh; những đồi mơ, đồi lê quả sai trĩu trịt làm nức lòng bao nhiêu con mắt khát thèm. Thú vị nhất là được tự tay hái và thưởng thức những quả mận chín mọng. Đây chắc chắn sẽ là trải nghiệm vô cùng vui vẻ và thư giãn.
Là loại trái cây đặc trưng của Hà Giang, mận đỏ nhiều năm qua luôn được người tiêu dùng tìm mua vì vị ngon đặc trưng dù giá bán không hề rẻ. Nổi bật hơn cả là Mận Chiến Phố (Hoàng Su Phì- Hà Giang) nổi tiếng bấy lâu nay về màu sắc, hương vị thơm ngon riêng biệt.
Mận đỏ ở nơi đây có tên dân gian là mận máu hay Chí Kháy Là. Loại quả này bắt đầu chín vào đầu tháng 6 và chín rộ vào trung tuần tháng 6 – đầu tháng 7. Khi chín quả chuyển từ màu xanh sang sậm đỏ ăn rất ngon miệng. Giữa ngày hè nóng nực mà được thưởng thức loại quả chua chấm muối ớt hay hạt tiêu rừng thì thấy đã chẳng gì sánh bằng.
2. Quả đào
Đến Hà Giang chẳng du khách nào cầm lòng được trước những vườn đào sai trĩu quả như “Hội đào tiên” trong truyền thuyết những trái đào chín rực rỡ sắc màu, đậm đà hương vị làm mê mẩn, say lòng bao nhiêu du khách.
Đặt chân lên Bắc Hà những ngày này, ở ngay trung tâm thị trấn, các hàng quán ven đường, và nhất là dạo chơi ở chợ Bắc Hà dịp cuối tuần, du khách sẽ bị mê hoặc bởi những rổ, những sọt, những thúng đào chín đỏ rực vô cùng bắt mắt được bày bán ngay bên đường.
Đó là giống đào lai Pháp ngon nức tiếng được trồng ở Bắc Hà từ hơn hai chục năm nay. Trải qua nhiều năm lai tạo đã cho ra đời giống đào lai giữa đào Pháp và cây đào địa phương có khả năng thích nghi tốt với thổ nhưỡng, khí hậu Bắc Hà. Do hợp với điều kiện tự nhiên nên cây đào phát triển mạnh, sai quả và chất lượng quả thì không đâu sánh kịp. Bởi vậy diện tích trồng đào ngày càng được nhân rộng.
Những trái đào chín vàng ươm, điểm xuyết gam màu đỏ rực rỡ như hàng trăm hàng ngàn đốm lửa lấp ló trong những tán lá xanh làm du khách không khỏi thốt lên ngỡ ngàng và vui sướng. Nhẹ nhàng gọt bỏ lớp vỏ phủ một lớp lông mịn ở bên ngoài sẽ thấy lớp cùi (thịt) đào vàng ươm vô cùng hấp dẫn. Khéo léo tách thành từng múi nhỏ rồi thưởng thức, du khách sẽ bị cái tươi ngon, giòn thơm chinh phục hoàn toàn.
Giữa cái nắng nóng đầu hè của vùng cao Tây Bắc, ăn miếng đào vào mà sảng khoái như thể bao sương sớm, bao gió mát vùng cao chắt chiu từ độ xuân cho tới hè mơn man làm dịu mát cõi lòng.
3. Quả lê
Độ tháng 10, ai lên Hà Giang đều không quên mang một ít lê về làm quà. Với những người từng một lần được thưởng thức vị lê nơi đây thì không thể nào quên được hương vị đặc biệt của loại quả này. Đó là vị chua chua, pha chút thanh nhẹ, càng ăn lại càng nghiện.
Lê ở núi đá Hà Giang có hai loại, một loại quả tròn hoặc quả dẹt với vỏ màu vàng xanh bắt mắt, một loại quả vỏ màu nâu mà người dân nơi đây hay gọi là quả mắc cọp với vị chát nhẹ. Bên cạnh hai loại lê tự nhiên thì hiện nay về Hà Giang du khách còn bắt gặp những mô hình trồng lê Đài Loan khá nhiều, loại này thì cho những quả mịn, mỏng, vỏ màu vàng, ăn ngọt và thơm hơn.
Là vùng núi cao có khí hậu cũng như thổ nhưỡng thích hợp nên quả lê ở đây rất phát triển. Cứ độ tháng 3, tháng 4 là lê ra hoa, đến tháng 9, tháng 10 là vào mùa quả chín. Lên Hà Giang những ngày này nhiều du khách thường tìm đến các vườn lê để ngắm nhìn một mùa lê chín vàng nhạt hoặc nâu sậm. Và tất nhiên, họ tìm đến đây để thưởng thức loại quả ngọt với nhiều công dụng rất tốt cho sức khỏe.
4. Quả mơ
Quả mơ còn có nhiều tên gọi khác như quả hạnh, thanh mai (mơ xanh). Mơ có rất nhiều loại như mơ đào, mơ nứa, mơ hồ bóng, mơ chấm son… Đa số mơ đều rất mọng thịt, vị chua, một vài loại pha vị hơi đắng.
Để sử dụng quả mơ, người ta có rất nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như chấm với bột canh, ngâm đường, ngâm rượu, sấy khô, hay làm ô mai. Dù với cách nào thì quả mơ luôn cũng mang trong mình một hương vị đặc biệt, rất đậm đà và không thể nhầm lẫn.
Cây mơ mỗi năm chỉ có một mùa, chúng ra hoa vào cuối đông, đầu xuân, sau đó nhanh chóng kết quả thành từng chùm bóng mọng. Mùa mơ tươi bắt đầu có vào những tháng đầu hè khi cái nóng chưa quá gay gắt. Nhanh tay sắm vài cân mơ rồi ngâm với đường là bạn sẽ có được những ly nước mơ mát lạnh vào những ngày hè sắp tới.
5. Quả táo mèo
Táo mèo được bán rất nhiều ở các phiên chợ ở Hà Giang. Đây là loại táo quả nhỏ, giòn, hơi chua pha lẫn chút chát. Du khách có có thể thức các quả táo mèo tươi chín thơm nức hay mua về ngâm cùng rượu. Rượu ngâm từ táo mèo chính là một vị thuốc chữa bệnh cao huyết áp hiệu quả.
Bạn có thể rất dễ dàng bắt gặp những gánh táo mèo ở bất kỳ một phiên chợ nào của Hà Giang. Loại quả nhỏ, giòn, hơi chua, hơi chát này là một món quà thiên nhiên ưu đãi cho đồng bào H’ mông. Bạn có thể mua quả tươi về ngâm cùng rượu. Rượu ngâm từ táo mèo chính là một vị thuốc hiệu quả để chữa bệnh cao huyết áp, đã được nhiều người biết đến.
6. Quả hồng không hạt
Quả này còn có tên khác là hồng Quản Bạ bởi có nhiều ở vùng Quản Bạ. Hồng khi chín có màu đỏ tươi, khi ăn có vị ngọt hơi chát. Đây là một thứ đặc sản được nhiều du khách tìm mua về khi đến Hà Giang.
Hồng Quản Bạ kết quả tầm từ tháng 8 – tháng 11, loại quả này vỏ cứng, thịt chắc nên rất dễ bảo quản và vận chuyển. Khi trở về từ Hà Giang, đừng quên mang theo hồng không hạt, thứ trái cây mang hương vị ngọt ngào của vùng biên giới này nhé bạn.
7. Quả cam sành
Đã từ lâu, cam sành đã trở thành thứ đặc sản nức tiếng, là thứ quà quý mà mỗi người đi xa muốn nhớ về quê hương. Có được hương vị đặc trưng, thơm ngon này cũng là nhờ điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng không giống với bất cứ vùng đất nào.
Nếu đến Hà Giang dịp từ tháng 10 – 12, khoảng cuối năm thì bạn nhớ đừng bỏ qua thức quà Hà Giang nổi tiếng là cam sành Bắc Quang. Cam sành ở Bắc Quang là một giống cam cực quý, được người dân nơi đây ví với vàng, là thứ đặc sản nhiều người yêu thích. Với điều kiện khí hậu khắc nghiệt, lạnh giá nhưng trái cam sành Bắc Quang lại ngọt, lại thơm, lại mát lành như lòng người trên núi đá.
Cam sành được trồng chủ yếu tại 3 huyện Bắc Quang, Quang Bình và Vị Xuyên nhưng nhiều nhất vẫn là ở huyện Bắc Quang. Cam sành Bắc Quang quả to, tròn, vỏ sần sùi, màu xanh, cho vị ngọt thanh, mọng nước, có mùi đặc trưng của cam sành. Bổ ra ruột mọng nước, cắn một miếng là thấy ngọt lành, thơm mát sảng khoái vô cùng. Vì có cùi dày nên loại cam này có thể để được đến 20 ngày mà không bị hỏng.
8. Quả quýt
Nhắc đến Hà Giang không thể không nhắc đến quýt đặc sản nơi đây. Mùi thơm và vị ngọt của quýt Hà Giang đã lan tỏa khắp nơi làm nên thương hiệu nổi tiếng cho vùng núi rừng hùng vĩ phương Bắc này. Những loại quýt nổi tiếng như quýt chum, quýt ngọt, quýt canh đã trở nên gần gũi với thực khách bốn phương.
Quýt chum được phát hiện đầu tiên ở Hà Giang trong khoảng cuối những năm 1970. Vào mỗi độ cuối năm đến khoảng tháng 1 – tháng 2 du khách đến đây sẽ được chiêm ngưỡng những vườn quýt chum chín mọng, đỏ vàng ở các vườn.
Cái tên quýt sen có lẽ vẫn còn xa lạ với chúng ta, đặc biệt là người dân đồng bằng ít nghe đến tên quýt sen. Quýt khi chín có màu vàng tươi, vẻ ngoài bắt mắt, da hơi sần sùi, quả mọng nước có vị chua đậm đà. Quả có hình dẹt, ăn rất thơm ngon và có nhiều chất dinh dưỡng. Dù không nói ra, song mỗi người dân Lục Yên đều tự hào về đặc sản quê mình. Người già, người trẻ khắp vùng mỗi độ mùa quýt chín đều nô nức đi hái quýt sen, đến cả thương lái từ khắp nơi cũng đến mua bán và vận chuyển đi tiêu thụ ở các nơi khác.
Đến Hà Giang, sau khi đã no mắt với cảnh sắc vùng cao, bạn hãy để bản thân đã miệng với những hương vị trái cây thanh mát tươi ngọt miền núi. Những loại trái cây ngon, sạch, được chắt lọc tinh túy của đá, của sương chắc chắn sẽ là điểm cộng tuyệt vời cho chuyến đi Hà Giang đấy.