Cập nhật vào 14/03
Thắp hương trên ban thờ bày tỏ lòng thành kính, hiếu nghĩa cùng mong ước của gia chủ đến tổ tiên, Thần phật. Do vậy, việc lựa chọn hoa quả để thắp hương là rất quan trọng, không phải loại quả nào cũng có thể bày lên bàn thờ. Vậy quả dưa hấu có thắp hương được không? Thắp hương quả dưa hấu mang ý nghĩa gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
Quả dưa hấu có thắp hương được không?
Về quả dưa hấu, trong bài tựa hiệu chính sách Lĩnh Nam chích quái liệt truyện của Lê Quý Đôn có nói: “Sản vật mùa hè của nước ta, không gì quý bằng dưa đỏ, nêu truyện Quả dưa đỏ để tỏ rõ cái ý cậy của mình làm, không nhờ ơn người”. Dưa hấu luôn là loại quả giải khát quen thuộc của nước ta vào mỗi dịp hè về. Nếu hỏi quả dưa hấu có thể thắp hương không thì câu trả lời chắc chắn là có.
Dưa hấu với hình thù tròn trịa chính là sự tượng trưng cho trời. Ruột dưa hấu có màu đỏ, màu sắc này mang ý nghĩa của sự may mắn. Dưa hấu là thức quả của sự đoàn viên, ẩn chứa tình cảm của người thân, gia đình. Thắp hương bằng quả dưa hấu vào ngày Tết còn thể hiện sự may mắn, tài lộc của mỗi gia đình.
Vì nguồn gốc xuất xứ của mình trong truyện cổ tích về Mai An Tiêm, dưa hấu còn mang ý nghĩa về sự kiên trì, tự lực cánh sinh, “xanh vỏ đỏ lòng” của dân tộc ta từ xưa. Hơn thế nữa, đây còn được xem là một loại quả quý, nên dâng dưa hấu lên bàn thờ cho tổ tiên chính là sự tôn kính của con cháu dành cho tổ tiên ông bà.
Quả dưa hấu có thể thắp hương vào những dịp nào?
Dưa hấu có vụ mùa vào mùa hè, nhưng với sự phát triển trong kỹ thuật nông nghiệp, chúng ta đã có thể thưởng thức dưa hấu quanh năm. Do đó, quả dưa hấu có thể thắp hương vào mọi dịp lễ, đồng thời cũng có thể thắp hương cả ở trên bàn thờ tổ tiên, bàn thờ Phật hay bàn thờ Thần Tài.
Bàn thờ tổ tiên: Thắp hương mùng 1, ngày rằm, ngày giỗ, đám cưới, các ngày quan trọng: đi xa, đi thi, ký kết hợp đồng làm ăn…
Bàn thờ Phật, Thần tài: Thắp hương mùng 1, ngày rằm hàng tháng. Nếu có điều kiện, bạn có thể thắp hương hàng ngày đều được.
Đặc biệt có thể dùng quả dưa hấu rất được ưa thích bày trong mâm ngũ quả ngày Tết. Vỏ quả dưa hấu màu xanh, ruột màu đỏ, khi dùng để bày mâm ngũ quả thì nó có thể ứng với hành mộc hoặc hành hỏa, còn tùy theo 4 loại quả còn lại chúng ta lựa chọn.
Nên thắp hương mấy quả dưa hấu?
Theo quan niệm từ xa xưa, số lẻ tượng trưng cho số dương, là số mang lại may mắn, bình an và tài lộc cho gia chủ; còn các số chẵn lại là các số âm, mang ý nghĩa xui xẻo, thất bại. Cho nên khi thắp hương hoa quả trên bàn thờ gia tiên, người ta thường thắp hương hoa quả với số lượng lẻ như 1, 3, 5, 7,… quả tùy vào kích thước quả cùng kích thước đĩa.
Bởi quả dưa hấu có kích thước khá lớn nên thường chỉ thắp hương một quả dưa hấu, còn lại kết hợp thêm một vài loại quả khác cho đĩa quả thêm đẹp mắt và đầy đủ, sung túc.
Cách bày dưa hấu thắp hương trên bàn thờ?
Trong những dịp lễ tết quan trọng, khi đề cập đến việc bày biện mâm ngũ quả trên bàn thờ, các cụ thường nói rằng “Đông bình tây quả”. Đây là một câu nói được lưu truyền từ xa xưa để nói về cách bày trí bàn thờ sao cho đúng.
Bàn thờ gia tiên thường được bày trí, hướng ra cửa chính là hướng Nam, thì phía tay trái là hướng Đông, phía tay phải là hướng Tây.
Qua đó, bày trí bình hoa bên tay trái (Hướng Đông) và đĩa quả bên tay phải (Hướng Tây) trên bàn thờ.
Hướng Đông đặt bình hoa tượng trưng cho mùa xuân đơm hoa.
Hướng Tây tượng trưng cho mùa Thu – Thu liễm – nơi kết trái. Theo quan niệm và ý nghĩa của tục lệ này, mâm ngũ quả phải đặt ở hướng tây, có nghĩa là bên tay phải của các cụ để tiện dùng.
Theo quan niệm này, nếu đứng từ phía cửa nhà nhìn về phía bàn thờ thì đĩa dưa hấu thắp hương sẽ được bày bên trái và lọ hoa bày bên phải bàn thờ. Nếu đang bày trí ngược lại thì gia chủ nên sửa để việc thờ cúng được đúng phong thủy hơn.
Những lưu ý khi chọn quả dưa hấu để thắp hương trên bàn thờ?
Quả dưa hấu khi thắp hương cần chọn lựa tỉ mỉ, kỹ lưỡng để thể hiện lòng thành kính. Khi chọn dưa hấu thắp hương, điều đầu tiên phải chú ý là vẻ bề ngoài của quả có đẹp hay không. Dù là chọn quả có kiểu dáng thuôn dài hay hình tròn, nên chú ý chọn những quả đầy đặn, dáng đẹp, màu vỏ đậm. Không chọn những quả méo mó, dập nát vì thắp hương những quả như thế sẽ thành bất kính với tổ tiên.
Về chất lượng, có nhiều mẹo cho bạn lựa chọn dưa hấu ngon.
- Cuống dưa: nếu chọn dưa để thắp hương Tết hoặc chưa ăn luôn thì có thể chọn quả có cuống xanh, chờ quả xuống nước sẽ rất ngọt. Nếu thắp hương thời gian ngắn như mùng 1, ngày rằm, bạn nên chọn những quả dưa có cuống héo và se, đó là những quả đã già ăn sẽ ngọt hơn.
- Vỏ dưa: Quả dưa ngon là quả có vỏ mỏng và ruột đỏ. bạn cần chọn những quả có vỏ láng bóng, căng tròn và các đường vân sọc đen phải nổi rõ. Đồng thời, gõ nhẹ vào quả dưa để nghe âm thanh chuẩn, nếu nghe được tiếng trầm đục là quả dưa ngon
- Đáy dưa: Phần đáy dưa càng lõm, càng sâu thì chứng tỏ dưa càng ngọt, đáy có màu càng vàng càng tốt.
Thêm nữa, trước khi thắp hương, bạn nên rửa sạch quả dưa hoặc dùng khăn ẩm lau sạch để tránh mang bụi bặm lên bàn thờ.
Nhìn chung, việc lựa chọn trái cây để thờ cúng là cần thiết nhưng không phải quan trọng nhất. Quan trọng nhất vẫn là lòng thành của gia chủ, chỉ cần có tâm thì gần như các loại quả đều mang lại ý nghĩa tốt, mang lại bình an, may mắn, sức khỏe cho gia chủ và các thành viên trong gia đình.
Xem thêm các loại quả cúng:
