Cập nhật vào 09/12
Sim là loại quả dân dã, thường mọc hoang ở các vùng đồi núi. Quả sim tím khi chín ăn có vị ngọt, hơi chát, mang nhiều công dụng tốt cho sức khỏe: chống ung thư, kháng viêm, chống oxy hóa tốt. Ngoài ra sim còn được sử dụng để ngâm rượu uống rất ngon.
Quả sim là quả gì? Quả sim tiếng anh là gì?
Quả sim tên tiếng anh là Rhodomyrtus tomentosa Wight, họ Sim (Myrtaceae). Sim có nguồn gốc bản địa ở khu vực Nam và Đông Nam Á, từ Ấn Độ về phía đông tới miền Nam Trung Quốc, Đài Loan và Philippines, và về phía Nam tới Malaysia và Sulawesi… Quả sim còn có một số tên gọi khác như sơn nẫm, cương nẫm, nẫm tử, dương lê, đào kim nương, hồng sim…
Ở Việt Nam, cây sim mọc hoang ở nương rẫy bỏ hoang hoặc các vùng đồi. Hiện nay, tại nhiều tỉnh miền núi phía Bắc, phía Tây Bắc và ven biển nước ta, đặc biệt là ở đảo Phú Quốc, loại sim lớn này mọc rất nhiều. Người dân thường thu hái sim để làm rượu.
Cây sim thuộc dạng cây bụi, có chiều cao 1 – 3m, phân thành nhiều cành. Trên cành non có cạnh, nhiều lông mềm. Lá sim mọc đối, hình trứng thuôn, phiến dày, có 3 gân chính. Lông tơ nằm ở mặt dưới. Hoa sim mọc riêng lẻ, hoặc tập trung 2 – 3 cái ở kẽ lá, có màu hồng tím. Thuộc họ quả mọng (giống phúc bồn tử), khi chín màu tím sẫm, ăn được. Hạt nhiều và nhỏ.
Quả sim có ăn được không? Quả sim có vị gì?
Quả sim ăn được, đây là loại quả được trẻ em và người sống tại các vùng nông thôn, miền núi, dân tộc rất yêu thích. Quả khi chín có vị ngọt, chát, tính bình.
Thành phần dinh dưỡng trong quả sim
Các nhà khoa học nghiên cứu và chỉ ra quả sim có hơn 1 nửa là chất xơ. Cụ thể lên tới 67%.
Ngoài ra quả sim còn có các chất chống oxy hóa tốt như tannin, axit betulinic hay betulin,… Cùng với đó là các protein, vitamin A, Malvidin 3 glucosid hay các hợp chất phenol.
Màu tím của quả sim có chứa nhiều chất chống oxy hóa tốt. Giống như nho hay việt quất.
Quả sim có tác dụng gì?
Trong đông y, quả sim có vị ngọt, chát, tính bình có tác dụng hành huyết, chỉ huyết, bổ huyết, hoạt lạc. Thường dùng trong trường hợp suy nhược cơ thể, thiếu máu do mất máu, thiếu máu do thai nghén, người yếu mệt sau khi có bệnh, suy nhược thần kinh, ù tai, di tinh.
Theo Tây y, qua nhiều công trình nghiên cứu cũng đã phát hiện ra nhiều công dụng tuyệt vời từ quả sim đối với sức khỏe:
Quả sim tác dụng tốt cho tiêu hóa
Theo nghiên cứu, chiết xuất cồn của quả sim sẽ ức chế mạnh đối với Escherichia coli và S. aureus, vi khuẩn E. coli- một tác nhân gây bệnh qua đường thực phẩm. Vì vậy, quả sim có tiềm năng phát triển thêm thành chất kiểm soát sinh học để ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm.
Quả sim có tác dụng kháng viêm
Các kết quả nghiên cứu cho thấy rằng dịch chiết cồn từ lá sim, quả sim có khả năng ức chế sản xuất NO và prostaglandin E2 (các hóa chất trung gian gây viêm).
Quả sim có công dụng chống oxy hóa
Quá trình oxy hóa gây ra hàng trăm loại bệnh ở con người. Chúng gây ra phá hủy màng tế bào, biến đổi protein, và tổn thương DNA,… Các chất chống oxy hóa từ các sản phẩm tự nhiên đóng một vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị các bệnh do gốc tự do gây ra. Trong số đó, quả sim đã được xác định là một loại quả có khả năng chống oxy hóa hiệu quả.
Tác dụng của quả sim tốt cho tim mạch
Hàm lượng chất xơ trong sim chiếm tới 67%, điều này giúp con người khi tiêu thụ sẽ làm mạch máu sạch sẽ, không còn các mảng bám trên thành mạch, nhờ vậy mà nó hạn chế được các bệnh về tim mạch tốt. Xem thêm:
Quả sim có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư
Chiết xuất cồn của rễ và quả sim cho thấy khả năng ức chế tăng sinh đáng kể các tế bào ung thư. Đồng thời, rhodomyrtone từ lá sim cũng làm chậm quá trình phân bào, gây ra chết tế bào ung thư theo quá trình tự nhiên, ức chế tăng sinh tế bào ung thư ở biểu bì. Xem thêm: Các loại hoa quả phòng chống bệnh ung thư hiệu quả
Quả sim dùng để làm gì?
Làm siro sim (sim ngâm đường)
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 1kg sim chín
- 1kg đường cát trắng
- Ít muối tinh
- Bình ngâm
Cách làm:
Đem sim chín đi rửa sạch sẽ và loại bỏ hết bụi bẩn, để sim ráo thật khô, sau đó cắt bỏ phần cuống, tai sim. Phải để sim thật ráo nước, vì nếu như sim còn dính nước thì khi ngâm sẽ rất dễ bị nổi váng.
Xếp sim vào hũ thủy tinh đã được tráng bằng nước muối và phơi thật khô. Đầu tiên là một lớp đường dưới đáy bình, sau đó tới một lớp sim, cứ như vậy cho đến khi hết sim thì kết thúc trên cùng sẽ lại là một lớp đường.
Cuối cùng rắc thêm vài hạt muối tinh lên trên (lưu ý rắc rất ít thôi, với 1kg sim chúng ta chỉ nên rắc một lượng muối bằng khoảng ½ thìa ăn sữa chua). Việc rắc muối sẽ giúp siro sim có vị ngon đậm hơn và hạn chế tình trạng siro sim bị nổi váng.
Đậy kín nắp bình vào bảo quản trong nơi thoáng mát. Sau khoảng 1 tuần đường sẽ tan hết, bạn nên đều đặn lắc bình để sim thấm đều đường và không bị nổi lên trên.
Sau khoảng 40 – 45 ngày, nước sim ngâm đường chính là siro sim có vị ngọt pha lẫn chua chát khá thú vị. Chúng ta có thể dùng siro sim để pha nước uống, làm cocktail hoặc pha rượu
Quả sim ngâm mật ong
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 1kg sim chín
- Mật ong nguyên chất
- Bình ngâm sành, sứ hoặc thủy tinh
Cách ngâm:
Đem sim chín đi rửa sạch sẽ và loại bỏ hết bụi bẩn, để sim ráo thật khô, sau đó cắt bỏ phần cuống, tai sim.
Tiếp theo, cho sim vào bình ngâm, đổ mật ong vào ngập phần sim, chờ tới lúc sim lên men khoảng 4 – 5 tháng. Trái sim ngâm mật ong sau khi lên men sẽ thu được nước cốt gọi là mật sim. Cuối cùng, lấy mật sim pha với rượu gạo (nồng độ từ 40 – 45%) theo tỉ lệ 1:5 là có được rượu sim ngon để uống.
Cách ngâm rượu quả sim
Chuẩn bị nguyên liệu:
- 1 – 1.5kg sim chín. Chọn quả to đều, màu tím thẫm, chín thơm, không chọn quả thối dập nát, không chọn quả xanh.
- 5 lít rượu nếp trắng khoảng 35 – 40 độ.
- 1kg đường trắng.
- Bình ngâm rượu: nên chọn bình ngâm dung tích lớn 6 – 7 lít trở lên, chất liệu bình thủy tinh, sành sứ tốt nhất. Không nên dùng bình nhựa hoặc kim loại sẽ hại sức khỏe.
Cách ngâm:
Đầu tiên bạn đem sim chín đi rửa sạch sẽ và loại bỏ hết bụi bẩn, để sim ráo thật khô, sau đó cắt bỏ phần cuống, tai sim.
Xếp sim vào bình ngâm, cứ một lớp quả sim thì rải một lớp đường cát cho tới khi hết nguyên liệu. Sau đó đậy lắp và ủ đến khi đường tan chảy hết (khoảng 4 – 5 tháng). Trong thời gian này có thể mở nắp để kiểm tra và đảo từ trên xuống dưới để tránh nổi váng.
Sau khi sim đã lên men (đường đã tan- khi đó được một hỗn hợp là mật sim) thì đổ 5 lít rượu nếp vào. Ủ tiếp trong 3 tháng là có thể sử dụng được. Rượu được ủ càng lâu sẽ càng ngon.
Các bài thuốc chữa bệnh từ quả sim, cây sim
Bài thuốc trị xuất tinh sớm, ù tai, choáng váng và mất ngủ từ quả sim
Dùng 60g quả sim khô, 1 quả trứng, 30g đường cát vàng (rượu vàng là loại rượu được chế biến từ các nguyên liệu gồm gạo nếp, gạo tẻ, kê hạt vàng). Tất cả được nấu chín rồi tải ra cho bay hơi, giảm nóng, khi còn ấm trộn lẫn cả 3 thứ vào cùng nhau rắc men rượu vừa đủ và ủ thành cái rượu rồi cất thành rượu có màu vàng nên được gọi là rượu vàng. Uống hết một phần trước khi đi ngủ.
Bài thuốc trị đại tiện xuất huyết từ quả sim
Dùng quả sim khô 20g, nước 2 bát (khoảng 400ml), sắc còn 8 phần (khoảng 320ml), chia 2 lần uống trong ngày; liên tục trong 1 tuần.
Bài thuốc trị lòi dom, trực tràng lòi ra ngoài hậu môn từ quả sim
Dùng quả sim tươi 30 – 60g (khô từ 15 – 30g) nấu với dạ dày lợn, làm thức ăn trong bữa cơm.
Bài thuốc trị băng huyết, thổ huyết, đao thương xuất huyết từ quả sim
Dùng quả sim khô sao cháy đen như than, nghiền thành bột mịn, cất vào lọ nút kín để dùng dần; mỗi lần uống 12 – 15g, chiêu thuốc bằng nước sôi; đối với vết thương bên ngoài có thể dùng bột thuốc bôi vào.
Bài thuốc trị thiếu máu, mới khỏi bệnh cơ thể suy yếu, thần kinh suy nhược từ quả sim
Dùng quả sim khô 15- 20g, sắc với nước, chia nhiều lần uống trong ngày.
Bài thuốc trị hen suyễn từ rễ sim
Dùng rễ sim khô 60g, sắc nước uống.
Bài thuốc trị viêm gan cấp tính từ rễ sim
Dùng rễ sim khô 30g, sắc kỹ với nước, chia 2 lần uống sau bữa ăn. Mỗi liệu trình 20 ngày.
Bà bầu ăn quả sim được không?
- Bà bầu ăn quả sim khá tốt, cụ thế khi ăn sim với liều lượng hợp lý, sẽ giúp bà bầu:
- Phòng ngừa tình trạng thiếu máu, mệt mỏi sau ốm ở bà bầu
- Hỗ trợ điều trị thiếu máu, mặt tái, môi lạnh, tay chân bị lạnh, choáng váng, chóng mặt…
- Hỗ trợ điều trị thổ huyết, băng huyết
- Hỗ trợ điều trị viêm đau, loét dạ dày, viêm ruột, kiết lỵ…
- Làm đẹp da, hạn chế nám và đẩy lùi lão hóa.
Xem thêm: Ăn hoa quả gì tốt cho bà bầu ngay từ 3 tháng đầu thai kỳ?
Ai nên và không nên dùng quả sim?
Những ai nên dùng quả sim?
- Nam giới muốn cải thiện chức năng sinh lý
- Người lao động mệt mỏi trong thời gian lâu ngày
- Đường tiêu hóa có vấn đề, dạ dày viêm loét
- Phụ nữ mang thai thiếu máu
- Mẹ sau sinh thiếu nhiều canxi, muồn hồi sức
- Những người mất máu nhiều sau phẫu thuật cần bổ sung máu cho cơ thể
- Người hay đau xương khớp, nhất là người già
Ai không nên dùng quả sim?
Trong rễ và lá, quả sim đều có nhiều tanin. Chất này chính là nguyên nhân gây ra vị chát ở các bộ phận trên. Do đó nếu ai bị táo bón thì hạn chế sử sim để tránh tình trạng nặng hơn.
Bài viết đã giúp bạn tìm hiểu đầy đủ chi tiết về các tác dụng của quả sim đối với sức khỏe, các bài thuốc chữa bệnh từ quả sim. Bạn chú ý sử dụng sim đúng cách để tốt cho sức khỏe nhé!
Mời bạn tham khảo:
