Cập nhật vào 08/12
Nhục đậu khấu là loại hạt được sử dụng nhiều để làm gia vị món ăn cũng như trong nhiều bài thuốc đông y, tây y. Một số công dụng của hạt nhục đậu khấu là: kháng khuẩn, chống viêm nhiễm, tốt cho não bộ, phòng ngừa ung thư…
Nhục đậu khấu là gì?
Hạt nhục đậu khấu tiếng anh là Myristica fragrans Houtt, thuộc họ Nhục đậu khấu (Myristicaceae). Tại Việt Nam loại hạt này còn có tên gọi khác là Đậu khấu, Nhục quả, Già câu lắc, Ngọc quả… Nhục đậu khấu có nguồn gốc ở vùng đảo Molucca ở Thái Bình Dương. Cây được trồng ở miền Nam Việt Nam và Campuchia. Còn mọc ở Malaysia, Ấn Độ, Trung Quốc.
Cây nhục đậu khấu thuộc dạng thân to, chiều cao cây đạt tới 8 – 10m, thân nhẵn, mọc lá so le. Hoa màu trắng, quả mọng hình cầu hoặc quả lê, bên trong quả có 1 lớp hạt được bọc bởi một lớp áo mỏng, bên ngoài là vỏ cứng.
Cây nhục đậu khấu cho quả trong vòng 60 – 70 năm. Mỗi năm, người ta thu hoạch hai lần vào tháng 5, 6 và 11, 12. Để làm gia vị cho món ăn, hạt nhục đậu khấu được phơi khô dần dưới ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian từ sáu đến tám tuần.
Trong thời gian này, hạt nhục đậu khấu co lại khỏi lớp vỏ hạt cứng của nó. Khi lắc quả nhục đậu khấu mà thấy hạt bên trong kêu lộc cộc là nó đã sẵn sàng để sử dụng. Nó được tách ra khỏi lớp vỏ bên ngoài (mace) và được bán toàn bộ hoặc xay nhỏ và đóng gói.
Thành phần dinh dưỡng trong hạt nhục đậu khấu
100g hạt nhục đậu khấu chứa:
- Nước: 6.23g
- Năng lượng: 525 kcal
- Protein: 5.84g
- Canxi: 184mg
- Sắt: 3.04mg
- Phốt pho: 213mg
- Magie: 183mg
- Kẽm: 2.15mg
- Kali: 350mg
- Natri: 16mg
- Mangan: 2.9mg
Ở lớp vỏ ngoài của phần hạt có chứa thành phần tinh dầu, các axit béo tương tự như trong nhân của hạt. Ngoài ra ở thành phần của nhân hạt cũng chứa các chất béo vị đắng, lượng tinh bột dồi dào và một lượng nhỏ hoạt chất Acid Myristic.
Đối với loại hạt đã chín hoặc phơi khô thường chứa khoảng 25 – 40% tinh dầu cố định và 5 – 10% tinh dầu bay hơi.
Nhục đậu khấu nấu món gì ngon?
Nhục đậu khấu trong ẩm thực thường được nghiền thành bột và làm gia vị cho các món ăn: xúc xích, món hầm, súp, cháo, rau củ nghiền; làm gia vị cho các món ăn chế biến với sữa hoặc pho mát. Ngoài ra cũng có thể ăn kèm với các món rau trộn, salad, tráng miệng trái cây cũng mang lại hương vị thơm ngon và đầy bổ dưỡng cho bữa ăn. Một vài món ngọt kiểu Anh cũng sử dụng loại gia vị hay nó còn là kết hợp tuyệt vời với những loại sốt có vị béo, đặc biệt là sốt Bechamel – một trong năm loại sốt gốc của ẩm thực Pháp.
Ngoài ra, bạn còn có thể dùng bột hạt pha trà hoặc cho vào nước giải khát để uống.
Canh cá diếc nhục đậu khấu:
Nguyên liệu chuẩn bị:
- Cá diếc: 1 con
- Hạt đậu khấu: 6g
- Vỏ quýt: 3g
- Hạt tiêu: 3g
- Gừng:4 miếng
- Gia vị các loại: muối, bột ngọt, mắm…
Cách làm:
Bước 1: Cá diếc bỏ ruột, làm sạch.
Bước 2: Đậu khấu rửa sạch, giã nát, rồi nhét vào bụng cá.
Bước 3: Cho cá vào nồi cùng vỏ quýt, tiêu, gừng, gia vị. Thêm nước lượng vừa đủ vào nồi, đun lửa lớn cho thật sôi, rồi hạ nhỏ lửa, hầm khoảng 1 giờ. Dùng ăn nóng vào lúc đói bụng.
Hạt nhục đậu khấu có tác dụng gì đối với sức khỏe?
Theo đông y, hạt nhục đậu khấu có tính ấm, vị đắng, cay, mang nhiều tác dụng như: bền ruột, âm trung tiêu hạ khí, kích thích nhu động ruột, trị đau và chướng bụng, nôn mửa…
Trong tây y hiện đại, các nhà khoa học đã nghiên cứu thành phần dược chất trong hạt nhục đậu khấu và phát hiện ra những công dụng của hạt nhục đậu khấu như sau:
Kháng khuẩn tốt
Chất Axit myristic có trong hạt nhục đậu khấu có tác dụng ức chế một số loại vi khuẩn, từ đó có thể hỗ trợ điều trị vài bệnh nhiễm trùng. Một nghiên cứu năm 2006 công bố trên Tạp chí Thực phẩm Thuốc (Journal of Medicinal Food) cho rằng tất cả thành phần trong bột nhục đậu khấu đều có đặc tính kháng khuẩn. Ngoài ra, nghiên cứu năm 2013 công bố trên Tạp chí Kỹ thuật di truyền và Công nghệ sinh học cho biết có 32 hợp chất trong nhục đậu khấu có hoạt tính chống oxy hóa và kháng khuẩn.
Chống viêm nhiễm
Viêm mãn tính có liên quan đến nhiều tình trạng sức khỏe bất lợi, chẳng hạn như bệnh tim, tiểu đường và viêm khớp. Hạt nhục đậu khấu rất giàu các hợp chất chống viêm được gọi là monoterpen, bao gồm sabinene, terpineol và pinene.
Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể
Trong hạt nhục đậu khấu có chứa nhiều vitamin và khoáng chất như mangan, sắt, canxi, kali, chất chống oxy hóa, bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi tổn thương do gốc tự do.
Chất chống oxy hóa cũng có công dụng kích hoạt các enzyme giúp loại bỏ các hợp chất độc hại. Ngoài ra, magie trong loại hạt này rất cần thiết trong việc thải độc cho các tế bào.
Điều hòa huyết áp
Hàm lượng Kali có trong nhục đậu khấu là một chất giúp giãn mạch máu, giảm huyết áp và giảm bớt căng thẳng cho hệ thống tim mạch. Xem thêm: Top 9 loại hoa quả tốt cho người bị bệnh cao huyết áp
Tốt cho não bộ
Một nghiên cứu năm 2009 công bố trên Tạp chí Thần kinh học cho thấy hạt nhục đậu khấu đen mang đến nhiều lợi ích cho não và hệ thần kinh.
Hợp chất có tên myristicin trong hạt nhục đậu khấu giúp cải thiện trí nhớ bằng cách kích thích và duy trì các đường mòn thần kinh trong não. Chất này cũng cải thiện khả năng tập trung và ức chế một loại enzyme góp phần gây ra bệnh Alzheimer.
Phòng ngừa sâu răng
Sở dĩ bột nhục đậu khấu có tác dụng phòng ngừa sâu răng là bởi trong thành phần loại quả này chứa chất giúp kháng khuẩn, các vi khuẩn gây bệnh răng miệng, làm sạch và giúp hơi thở không bị hôi. Tinh dầu eugenol trong nhục đậu khấu cũng có công dụng làm giảm đau nhức răng miệng. Hiện có rất nhiều loại nước súc miệng, kem đánh răng trên thị trường trong thành phần chứa bột nhục đậu khấu.
Phòng ngừa ung thư máu
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một hợp chất methanol nhất định trong hạt nhục đậu khấu và tinh dầu của nó thực sự có thể gây chết tế bào (apoptosis) trong các tế bào ung thư bạch cầu, do đó ngăn chặn sự lây lan và di căn của căn bệnh khủng khiếp này . Xem thêm: Các loại hoa quả phòng chống bệnh ung thư hiệu quả
Tốt cho hệ tiêu hóa
Việc sử dụng hạt nhục đậu khấu với liều lượng phù hợp có công dụng tăng dịch tiết dạ dày và ruột, làm quá trình tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn. Ngoài ra hàm lượng chất xơ trong loại hạt này cũng nhiều, do vậy làm giảm táo bón hiệu quả. Với những người hay gặp triệu chứng buồn nôn, đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy thì có thể sử dụng hạt nhục đậu khấu nấu canh và thưởng thức, các triệu chứng sẽ giảm đi rõ rệt.
Tăng cường sinh lý nữ
Bột nhục đậu khấu có khả năng cân bằng hormone ở nữ giới giúp chị em cải thiện được khả năng sinh lý. Bên cạnh đó, nhục đậu khấu còn có tác dụng giảm đau trong những ngày kinh nguyệt, giúp thư giãn chống viêm và làm đẹp cho phụ nữ.
Giúp ngủ ngon
Hàm lượng magie trong hạt nhục đậu khấu rất lớn, chất này có tác dụng giúp giảm căng thẳng thần kinh, đồng thời giải phóng lượng serotonin – một chất được não biến thành hormone buồn ngủ, an thần và khiến tinh thần thoải mái, nhờ vậy giấc ngủ được sâu hơn. Bạn có thể thưởng thức món ăn từ nhục đậu khấu hoặc có thể pha bột nhục đậu khấu với sữa ấm trước khi ngủ.
Giảm nguy cơ mắc trầm cảm
Nghiên cứu năm 2012 công bố trên Tạp chí Phytomeesine của Avicenna (Avicenna Journal of Phytomedicine) cũng đã nêu bật khả năng chống trầm cảm của hạt nhục đậu khấu. Cụ thể trong hạt nhục đậu khấu chứa chất elemicin và myristicin – các chất này kích hoạt các chất dẫn truyền thần kinh dopamine và serotonin trong não, nhờ vậy tinh thần con người thư giãn và giảm lo âu, phòng ngừa trầm cảm.
Giảm đau nhức xương khớp
Hạt nhục đậu khấu có đặc tính chống viêm và giảm đau nhức xương khớp nhờ có chứa các loại tinh dầu như myristicin, elemicin, safrole và eugenol. Xem thêm: 8 loại hoa quả tốt cho xương khớp bạn nên biết
Hạt nhục đậu khấu có gây nóng trong người không?
Loại hạt này mang đặc tính cay, tính ấm; vậy nên nếu sử dụng với liều lượng quá nhiều sẽ gây ra hiện tượng sinh nhiệt hoặc một số vấn đề khác làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Nhất là những người có cơ địa nóng trong người tốt nhất nên tránh sử dụng loại hạt này để không bị ảnh hưởng đến cơ thể hoặc mắc phải một số triệu chứng khác
Tuy hạt nhục đậu khấu có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, tuy nhiên liều lượng sử dụng cũng cần hợp lý, mỗi ngày chỉ dùng 2 – 3g theo liều lượng hướng dẫn của bác sĩ. Dùng nhục đậu khấu quá nhiều có thể làm say, tê, chóng mặt, hoa mắt, nói sảng, hôn mê, có trường hợp bị tử vong.
Mời bạn tham khảo:
